Program ma charakter edukacyjno – korekcyjny. Część edukacyjna skoncentrowana jest na przekazaniu szeroko pojętej wiedzy na temat zjawiska przemocy. Część korekcyjna ukierunkowana jest na zdobycie umiejętności niestosowania przemocy, trening umiejętności społecznych i asertywności oraz naukę korzystania ze wsparcia społecznego.
Program realizowany jest w formie zajęć indywidualnych opartych na diagnozie psychologicznej, oraz spotkań grupowych.
Miejsce realizacji programu:
Miejscem realizacji programu będzie siedziba Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Szczecinku przy ul. Wiatracznej 1.
Okres realizacji programu:
Zajęcia odbywają się cyklicznie. Grupa będzie spotykać się 1-2 razy w tygodniu. Spotkania indywidualne z terapeutą przeprowadzającym diagnozę, prowadzącym spotkanie będą ustalane indywidualnie w porozumieniu z uczestnikiem.
Czas trwania programu obejmuje 60 godzin zajęć grupowych oraz zajęć indywidualnych.
Zajęcia odbywają się od września do grudnia.
Reguły uczestnictwa w programie:
Przed przystąpieniem do Programu osoba zostaje zapoznana z celami i przebiegiem programu. Prowadzący zapoznaje się z sytuacją rodzinną i prawną uczestnika. Przyjęcie do programu jest potwierdzone zawarciem kontraktu na aktywny udział w zajęciach.
Uczestnik biorący udział w programie zobowiązuje się do przestrzegania zasad zapisanych w kontrakcie sporządzonym.
Do głównych zasad należy zachowanie abstynencji od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych w trakcie uczestnictwa w zajęciach. Uczestnik zobowiązuje się też do systematycznego udziału w proponowanych zajęciach grupowych i indywidualnych. Niezachowanie warunków kontraktu skutkuje wyłączeniem z programu.
Uczestnik zobowiązuje się do powstrzymywania się od zachowań przemocowych oraz przemocowych postaw w kontaktach z innymi.
Uczestnik powinien wykazać się frekwencją i aktywnością w czasie zajęć prowadzonych w grupie. Udział w 70% zajęć grupowych i zajęć indywidualnych, co będzie podstawą do stwierdzenia ukończenia przez uczestnika programu i otrzymani zaświadczenia.
Zastosowane metody i techniki prowadzenia zajęć:
- Sesje indywidualne- wywiad diagnostyczny, kwestionariusz rozpoznania sytuacji rodzinnej i materialno – bytowej, zawarcie kontraktu indywidualnego
- Sesje grupowe – zajęcia integracyjne, stworzenie i podpisanie kontraktu grupowego, indywidualna praca domowa, psychoedukacja, elementy treningu asertywności, elementy treningu interpersonalnego, psychorysunek, elementy relaksacji z elementami wizualizacji, rozwiązywanie bieżących problemów, praca indywidualna na tle grupy, praca w grupach, burza mózgów, „przerwa na ochłonięcie”, indywidualny plan bezpieczeństwa.
Zawartość merytoryczna zajęć opiera się na trzech podstawowych elementach:
- Edukacja – program dostarcza uczestnikom informacji, które pomogą zrozumieć specyfikę przemocy. Pozwala na konfrontację przekonań, stereotypów oraz postaw, którymi kierują się osoby stosujące przemoc w rodzinie. Uczestnicy otrzymują informacje w jaki sposób ich zachowanie krzywdzi najbliższych, jak niszczy ich wzajemne relacje. Przygotuje osoby uczestniczące w programie do wzięcia pełnej odpowiedzialności za stosowaną przemoc oraz zapoczątkuje proces zmian w relacjach osobistych.
- Rozpoznawanie i zmiana systemu przekonań i postaw osobistych – pogram stwarza okazje do rozpoznania przez uczestników własnego systemu przekonań, postaw i nastawienia emocjonalnego, które powodują, że wybierają przemoc wobec bliskich jako rozwiązanie konfliktu. Uczą się jakie postawy i zachowania są konstruktywną alternatywą dla przemocy.
- Zmiany behawioralno – poznawcze – uczestnicy otrzymują możliwość ćwiczenia nowych form myślenia, zachowywania się i reagowania. Uczą się skutecznie kontrolować rosnącą agresję, uzyskają informację w jaki sposób odpowiedzialnie, bez negatywnych emocji podejmować decyzje w sytuacjach konfliktowych i utrzymywać relacje międzyludzkie bez stosowania przemocy.
Do szczególnie istotnych tematów wokół których koncentruje się większość oddziaływań edukacyjnych można zaliczyć:
społeczno-kulturowe źródła i okoliczności towarzyszące przemocy domowej- powiązania między przemocą a stereotypami dotyczącymi płci i relacji między kobietami i mężczyznami oraz rodzicami i dziećmi, realne i wyobrażane różnice między mężczyznami i kobietami,
komunikacja interpersonalna – zdolność do rozpoznawania i konstruktywnego wyrażania uczuć, intymność i umiejętność empatycznego słuchania innych i reagowania z szacunkiem, umiejętności rozwiązywania konfliktów oparte na negocjacjach i kompromisach, rozpoznawanie różnych form wyrażania wrogości i braku szacunku oraz uczenie się konstruktywnych postaw wobec innych,
problemy władzy i kontroli w relacjach międzyludzkich – potrzeby sprawców dotyczące władzy i kontroli, zaprzeczanie odpowiedzialności za przemoc i obwinianie ofiar, proces wiktymizacji, rozróżnianie zachowań agresywnych i asertywnych, rozpoznawanie osobistych postaw związanych z przemocą, uczenie się odpowiedzialności za własne decyzje,
planowanie i rozwijanie samokontroli – mechanizmy agresywnych zachowań, zaprzeczanie aktom przemocy i zniekształcanie obrazu minionych wydarzeń, zniekształcenie myślenia i unikanie świadomego wyboru oraz decyzji, rozpoznawanie sygnałów ostrzegawczych, ćwiczenie „przerwy na ochłonięcie” jako doraźnej techniki powstrzymywania agresywnych reakcji, przygotowywanie indywidualnego planu zapobiegania agresywnym zachowaniom,
promocja pozytywnych standardów i wartości – wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo w związkach i w rodzinie, szczerość i solidność, akceptowanie osobistej odpowiedzialności za czyny, rozwijanie zdolności do szacunku i wsparcia oraz akceptacji dla uczuć, opinii, postępowania i przyjaciół partnerki/partnera, sprawiedliwość i równość w podziale praw i obowiązków w rodzinie, partnerstwo ekonomiczne i gotowość do materialnego wspierania dzieci niezależnie od formalnego statusu małżeństwa,
alkohol i patologia życia rodzinnego – rozpoznawanie uzależnienia od alkoholu i narkotyków, specyfika związku między nadużywaniem substancji chemicznych a stosowaniem przemocy (uświadomienie, że alkohol nie jest przyczyną przemocy), zaburzenia życia rodzinnego spowodowane patologicznym zachowaniem rodziców, rozpoznawanie jak ślady bycia krzywdzonym przekształcają się we wrogość wobec innych,
komunikacja interpersonalna – zdolność do rozpoznawania i konstruktywnego wyrażania uczuć, intymność i umiejętność empatycznego słuchania innych i reagowania z szacunkiem, umiejętności rozwiązywania konfliktów oparte na negocjacjach i kompromisach, rozpoznawanie różnych form wyrażania wrogości i braku szacunku oraz uczenie się konstruktywnych postaw wobec innych,
promocja pozytywnych standardów i wartości – wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo w związkach i w rodzinie, szczerość i solidność, akceptowanie osobistej odpowiedzialności za czyny, rozwijanie zdolności do szacunku i wsparcia oraz akceptacji dla uczuć, opinii, postępowania i przyjaciół partnerki/partnera, sprawiedliwość i równość w podziale praw i obowiązków w rodzinie, partnerstwo ekonomiczne i gotowość do materialnego wspierania dzieci niezależnie od formalnego statusu małżeństwa,
przemoc seksualna – rozpoznawanie poniżających i nieakceptowanych przez partnerkę/partnera zachowań i sytuacji związanych z seksem jako ważnej formy przemocy,
dzieci , przemoc i wychowanie – wpływ przemocy domowej na psychikę i zachowanie dzieci, uświadomienie, że agresywne metody wychowawcze krzywdzą dzieci i uczą je stosowania przemocy, modelowanie pozytywnych form i umiejętności rodzicielskich, formy dyscypliny bez przemocy jako alternatywa dla agresywnego karania,
tolerancja i szacunek wobec osób starszych i niepełnosprawnych będących często ofiarami przemocy – sprawcy przemocy powinni uczyć się pozytywnych zachowań wobec ludzi starszych i niepełnosprawnych (członków ich rodzin) i radzenia sobie z sytuacjami kryzysowymi, o wiele częściej pojawiającymi się w rodzinach gdzie są osoby starsze i niepełnosprawne, w sposób inny niż stosowanie wobec nich przemocy. Treści edukacyjne powinny przekazywać informacje o trudnościach w kontaktach interpersonalnych osób zdrowych w sile wieku z osobami starszymi lub niepełnosprawnymi.
Efekty prowadzenia programu korekcyjno-edukacyjnego
- przyznanie się do stosowania przemocy wobec najbliższych i wzięcie za nią odpowiedzialności,
- zatrzymanie przemocy w rodzinie,
- uzyskanie wiedzy na temat przemocy w rodzinie, mechanizmów przemocy, mitów i stereotypów,
- nabycie umiejętności wykorzystywania narzędzi potrzebnych do niestosowania przemocy poprzez wykorzystanie „ Przerwy na ochłonięcie”. jak również „ Planu bezpieczeństwa”.
- podniesienie wiedzy i samoświadomości na temat wpływu uzależnienia od środków zmieniających świadomość, głównie alkoholu na stosowanie przemocy wobec bliskich osób,
- podniesienie poziomu samoświadomości własnych zachowań,
- nabycie umiejętności radzenia sobie z własną złością,
- zrozumienie w jaki sposób zachowanie agresywne, przemoc rani i krzywdzi bliskie osoby,
- zdobycie wiedzy o możliwościach innego reagowania – nieagresywnego oraz nauka rozwiązywania problemów osobistych bez stosowania przemocy,
- nauka rozumienia i radzenia sobie z własnymi emocjami,
- znalezienie sposobów radzenia w trudnych sytuacjach.
Adresaci programu:
Program kierowany jest do osób stosujących przemoc, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, w tym w szczególności:
- osób, skazanych za czyny związane ze stosowaniem przemocy w rodzinie, wobec których sąd warunkowo zawiesił wykonanie kary, zobowiązując ich do uczestnictwaw oddziaływaniach korekcyjno – edukacyjnych;
- osób stosujących przemoc w rodzinie, które uczestniczą w terapii leczenia uzależnienia od alkoholu lub narkotyków lub innych środków odurzających, substancji psychotropowych albo środków zastępczych, dla których oddziaływania korekcyjno – edukacyjne mogą stanowić uzupełnienie podstawowych terapii;
- osób, które w wyniku innych okoliczności zgłoszą się do uczestnictwa w programie lub zostaną zmotywowane przez pracowników socjalnych, kuratorów, terapeutów, pracowników ośrodków interwencji kryzysowej lub inne osoby, które powzięły wiadomość o stosowaniu przez nich przemocy wobec osób najbliższych.