Powiatowe Centrum
Pomocy Rodzinie 
w Szczecinku

Uchodźca to osoba, która:

1. przebywa poza granicami państwa, którego jest obywatelem lub które jest miejscem dawnego stałego zamieszkania;
2. żywi uzasadnioną obawę przed prześladowaniem z powodu swojej rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu przekonań politycznych oraz
3. nie może lub nie chce z powodu tych obaw korzystać z ochrony tego państwa lub nie chce do niego powrócić.

Cudzoziemcowi może być nadany w Rzeczpospolitej Polskiej status uchodźcy w rozumieniu Konwencji Genewskiej i Protokołu Nowojorskiego, o ile nie posiada on już tego statusu nadanego w innym państwie, które zapewnia mu rzeczywistą ochronę. Cudzoziemca ubiegającego się o status uchodźcy w Polsce obowiązują przepisy prawa polskiego, a w szczególności Ustawa o Cudzoziemcach i Kodeks Postępowania Administracyjnego, a także ratyfikowane przez polski rząd konwencje.

Status uchodźcy:

Decyzję o nadaniu cudzoziemcowi statusu uchodźcy podejmuje na wniosek cudzoziemca Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców po przeprowadzeniu stosownego postępowania. Postępowanie może zakończyć się na 3 sposoby:

1. odmowa nadania statusu uchodźcy i zgody na pobyt tolerowany, cudzoziemiec może odwołać się od tej decyzji (do Rady do spraw Uchodźców);
2. przyznanie zgody na pobyt tolerowany, który zrównuje w prawach cudzoziemca z obywatelem Polski, tzn. daje uprawnienia do pomocy społecznej, ubezpieczenia zdrowotnego, bezpłatnej nauki oraz do podjęcia legalnej pracy;
3. przyznanie statusu uchodźcy, który daje te same prawa, co zgoda na pobyt tolerowany. Ponadto uchodźca otrzymuje Genewski dokument podróży. Oprócz otrzymania wspomnianych uprawnień uchodźca zostaje objęty rocznym programem integracyjnym, w ramach którego otrzymuje świadczenia na utrzymanie i naukę języka polskiego.

Udzielanie pomocy uchodźcom

Udzielanie pomocy uchodźcom odbywa się na podstawie decyzji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Pomoc uchodźcom w procesie integracji jest zadaniem z zakresu administracji rządowej realizowanej przez powiat. Cudzoziemcowi, któremu nadano w Rzeczpospolitej Polskiej status uchodźcy udziela się pomocy mającej na celu wspieranie procesu jego integracji. Sprawa załatwiana jest w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. Pomocy integracyjnej udziela starosta – poprzez działające w jego imieniu Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie właściwy ze względu na miejsce zamieszkania uchodźcy. Wsparcie udzielane jest maksymalnie na okres 12 miesięcy, przy czym uchodźca, którego małżonek jest obywatelem polskim, nie ma prawa do otrzymania pomocy integracyjnej. Pomocy integracyjnej udziela się na wniosek uchodźcy (który obejmuje również małoletnie dzieci i małżonka, jeżeli posiadają status uchodźcy) złożony w terminie 14 dni od dnia uzyskania przez niego statusu uchodźcy. Wniosek powinien zawierać:

1. pisemną deklarację uchodźcy o zamiarze zamieszkania na terenie określonego województwa;
2. pisemne oświadczenie, że z podobnym wnioskiem uchodźca nie zwrócił się na terenie innego województwa;
3. pisemne oświadczenie o gotowości przystąpienia do uzgodnionego programu integracji.

Do wniosku należy dołączyć kopie:

1. decyzji Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców lub decyzji Rady do Spraw Uchodźców o nadaniu statusu uchodźcy;
2. Genewskiego Dokumentu Podróży wydanego przez Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców;
3. karty pobytu wydanej w związku z nadaniem statusu uchodźcy na terytorium RP;
4. innych dokumentów, którymi dysponuje uchodźca, mogących pomóc w opracowaniu programu integracji.

Pomoc integracyjna jest realizowana w ramach indywidualnego programu integracji, uzgodnionego między powiatowym centrum pomocy rodzinie a uchodźcą. Pracownik socjalny PCPR przeprowadza tzw. wywiad środowiskowy z uchodźcą i jego rodziną, a następnie wspólnie z uchodźcą konstruuje IPI. Program określa wysokość, zakres i formy pomocy integracyjnej oraz wzajemne zobowiązania uchodźcy i PCPR.

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie przekazuje wojewodzie uzgodniony z uchodźcą program wraz z przewidywanymi kosztami jego realizacji. Wojewoda po akceptacji przedstawionego programu przekazuje środki na jego realizację. PCPR współdziała w sprawie pomocy uchodźcy w uzyskaniu możliwości zamieszkania z właściwym wojewodą i gminą, uwzględniając w miarę możliwości wybór miejsca zamieszkania dokonany przez uchodźcę. Uchodźca zamieszkuje w miejscu wskazanym przez wojewodę działającego w tej sprawie w porozumieniu z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie oraz gminą. Rezygnacja przez uchodźcę ze wskazanego miejsca zamieszkania w granicach danego województwa w okresie 12 miesięcy trwania indywidualnego programu integracji oznacza rezygnację uchodźcy z realizacji programu. Zmianę miejsca zamieszkania przez uchodźcę w okresie 12 miesięcy trwania indywidualnego programu integracji dopuszcza się w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

Powiatowe centrum pomocy rodzinie zobowiązane jest do:

1. udzielania uchodźcy informacji dotyczącej pomocy określonej w programie oraz warunkach jej wstrzymania lub odmowy udzielenia,
2. współdziałania z uchodźcą oraz wspierania go w kontaktach ze środowiskiem lokalnym, w tym w nawiązaniu kontaktu z właściwym dla miejsca zamieszkania uchodźcy ośrodkiem pomocy społecznej,
3. pomocy w uzyskaniu mieszkania, w tym w miarę możliwości w mieszkaniu chronionym,
4. prowadzenia z uchodźcą pracy socjalnej,
5. innych uzgodnionych z uchodźcą działań wynikających z indywidualnej sytuacji życiowej uchodźcy,
6. wskazania pracownika, zwanego dalej ?realizatorem programu”, uzgadniającego z uchodźcą program oraz wspierającego uchodźcę w okresie realizacji tego programu.

Uchodźca zobowiązany jest do:

1. zameldowania się w miejscu zamieszkania,
2. zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy w terminie ustalonym w programie oraz aktywnego poszukiwania pracy,
3. obowiązkowego uczestnictwa w kursach języka polskiego, w przypadku gdy zachodzi taka potrzeba,
4. współdziałania oraz kontaktowania się z realizatorem programu w ustalonych terminach, nie rzadziej jednak niż 2 razy w miesiącu,
5. innych uzgodnionych z realizatorem programu działań wynikających z jego indywidualnej sytuacji życiowej,
6. przestrzegania zobowiązań przyjętych w programie.

W przypadku niezrealizowania przez uchodźcę zobowiązań uzgodnionych w IPI, w szczególności braku aktywnego działania ze strony uchodźcy na rzecz jego integracji, realizacja pomocy może zostać ograniczona lub wstrzymana.

Pomoc integracyjna może zostać wstrzymana w przypadku:

1. uporczywego, zawinionego niewykonywania przez uchodźcę zobowiązań przyjętych w programie ? przez okres do 3 miesięcy,
2. wykorzystywania pomocy w sposób rażąco niezgodny z celem, na jaki została przyznana ? na okres do 3 miesięcy,
3. udzielania przez uchodźcę nieprawdziwych informacji o swojej sytuacji życiowej ? do czasu wyjaśnienia okoliczności udzielenia takich informacji,
4. gdy upłynęło 60 dni pobytu uchodźcy w zakładzie opieki zdrowotnej ? do czasu opuszczenia przez niego zakładu,
5. wszczęcia przeciwko uchodźcy postępowania karnego ? do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie odmawia udzielenia pomocy w przypadku, gdy:

• uchodźca, wobec którego kontynuowana jest uprzednio wstrzymana pomoc, ponownie dopuszcza się działań wymienionych wcześniej w punktach 1, 3,
• uchodźca skazany został prawomocnym wyrokiem sądu,
• cudzoziemiec pozbawiony został statusu uchodźcy.