Rodzaje udzielanej repatriantom pomocy zostały określone w przepisach:
- ustawy z dnia 9 listopada 2000 roku o repatriacji.
- Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach podziału rezerwy celowej budżetu państwa „Pomoc dla repatriantów”, udzielania dotacji powiatowi i gminie, przekazywania staroście środków finansowych na pokrycie wydatków związanych z udzielaniem repatriantom pomocy oraz wzorów wniosków o udzielenie dotacji powiatowi i gminie.
Repatriantem jest osoba polskiego pochodzenia, która przybyła do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy repatriacyjnej z zamiarem osiedlenia się na stałe.
Za osobę polskiego pochodzenia uznaje się osobę deklarującą narodowość polską i spełniającą łącznie następujące warunki:
- co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej,
- wykaże ona swój związek z polskością, w szczególności przez pielęgnowanie polskiej mowy, polskich tradycji i zwyczajów.
Udzielanie pomocy repatriantom odbywa się na podstawie decyzji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Zadaniem Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie jest udzielanie i wypłacanie pomocy finansowej. Pomoc finansową udziela się jednorazowo w postaci zasiłków ze środków budżetu państwa na:
- Pokrycie kosztów przejazdu
- Zagospodarowanie i bieżące utrzymanie na każdego członka rodziny
- Pokrycie kosztów związanych z podjęciem na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej nauki przez małoletniego, podlegającego obowiązkowi szkolnemu.
Inną formą pomocy jest zwrot części kosztów związanych z remontem mieszkania. Repatriantowi, który przybył do Polski z terenów azjatyckich byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i poniósł koszty związane z remontem lub adaptacją lokalu mieszkalnego w miejscu osiedlenia się w Rzeczypospolitej Polskiej, udziela się pomocy ze środków budżetu państwa na częściowe pokrycie poniesionych kosztów. Repatriantowi, który przybył z innych terenów, wspomniana pomoc może być udzielona, jeśli znajduje się on w szczególnie trudnej sytuacji. Decyzję o przyznaniu pomocy na częściowe pokrycie kosztów w związku z wykonaniem remontu lub adaptacji mieszkania wydaje starosta. Jest to zadanie starosty z zakresu administracji rządowej. (art. 17 ust. 2, 3, 4 i 8 cyt. ustawy o repatriacji). Ponadto repatriantowi, który nie ma możliwości samodzielnego podjęcia prac, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania repatrianta może zapewnić aktywizację zawodową przez:
Zwrot części kosztów poniesionych przez pracodawcę na:
- utworzenie stanowiska pracy,
- przeszkolenie repatrianta,
- wynagrodzenie, nagrody i składki na ubezpieczenia społeczne.
Zwrot części kosztów poniesionych przez repatrianta na podnoszenie kwalifikacji zawodowych.
Ustawa o repatriacji nie dotyczy wszystkich osób polskiego pochodzenia przybyłych ze Wschodu. Od dnia wejścia w życie ustawy repatriacją objęte są jedynie byłe azjatyckie republiki ZSRR oraz azjatycka część Federacji Rosyjskiej. Osoby przyjeżdżające do Polski z innych krajów b. ZSRR ? np. Białorusi, Ukrainy, czy Litwy mają status imigrantów, w tym przypadku polskiego pochodzenia.